Her yıl binlerce Filistinli, 15 Mayıs’larda sokaklara çıkarak, sürgünlerin, ölümlerin, yok olan mülklerinin yani yaşamlarının matemini tutuyor.Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda 1947 yılında iki devletli çözüm kabul edilmişti.Plan kapsamında Filistin topraklarında İsrail ve Arap devletinin kurulması kabul ediliyordu, ancak Arap devletleri bu karara karşı çıktı.
14 Mayıs 1948’de İsrail’in bağımsızlık ilanın ardından Arap devletleri bu ülkeye savaş ilan etti ve bu savaş nedeniyle İsrail açısından Filistinlilerin varlığı bile bir sorun halini aldı.İsrail ordusu bir yandan Mısır, Suriye, Ürdün, Lübnan ve Irak’a karşı çarpışırken bir yandan da Filistinlilere ait köyler boşaltılmaya başlandı.
Rakam çok büyüktü… 711 bin Filistinli başka ülkelere kaçmak zorunda kalırken, 160 bin Filistinli de İsrail içinde göç etmek zorunda kaldı.İsrail’in Arap devletlerine karşı zafer kazanması ile mültecilerin geri dönüş umutları da tükendi.531 köy boşaltılırken, Filistinlilere ait mülklere İsrail tarafından el konuldu.
Bugün, 1948’de vatanlarını terk eden Filistinlilerin 2 milyonu Ürdün’de, 430 bini Lübnan’da, 790 bini Batı Şeria’da, 1,1 milyonu Gazze Şeridi’nde yaşıyor.Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları, bu Filistinlilere topraklarına önkoşulsuz olarak dönüş hakkı tanıyor.Ancak İsrail yönetimi mültecilerin geri dönüşünü başından beri engelliyor.1949 yılında yapılan görüşmelerde yalnızca 100 bin Filistinli’nin dönüş hakkını tanıyan İsrail son olarak ortaya “Yahudi devleti” kavramını attı.Filistin yönetimi ise “Yahudi devleti” kavramının mültecilerin geri dönüş hakkını ihlal ediyor. Nakba bütün Filistin topraklarında ve 1948’de kaçan Filistinlilerin yaşadığı ülkelerde anılıyor.
Ancak “Nakba” kelimesine bazı Filistinliler karşı çıkıyor. Özellikle Lübnan’da yaşayan
mültecilere göre, Nakba “kalıcı” bir anlam içeriyor oysa ki onların bu durumu geçici. Bu nedenle bu mülteciler kendilerini “geri dönecekler” olarak adlandırıyor.Filistin yönetimince resmi tatil olarak ilan edilen Nakba gününde kitlesel eylemler de düzenleniyor.
Geçtiğimiz yıl, Gazze, Batı Şeria, Lübnan, Suriye, Ürdün ve İsrail’de eylemler oldu.İsrail ordusunun bu eylemlere müdahalesi sert oldu. Gösterilerde 19 kişi yaşamını yitirdi.Ancak Filistinliler bu yıl da eylemler düzenleyeceklerini duyurdular. Bu nedenle İsrail güvenlik güçleri teyakkuza geçti.
Filistin sorununun çözülememesinin en önemli nedenlerinden biri mülteciler sorunu. Filistin yönetimi, Pazartesi günü bu konuda geri adım atmayacağını tekrarladı.İsrail’de yaygın olarak yapılan bir eleştiri ise ülkenin bir parçası olan Filistinlilerin ülkelerinin kuruluş yıldönümünü “felaket” olarak nitelendirmesi.
2006 yılında İsrail Meclisi Knesset’in Arap milletvekili Azmi Bişara, Maariv Gazetesi’nde konuyla ilgili soruyu şöyle yanıtladı: “Bağımsızlık günü sizin tatiliniz, bizim değil. Biz bu günü felaket günü olarak hafızalarımıza kazıdık, ki bu 1948 yılında Filistin ulusunun yaşamış olduğu trajediyi ifade eder.”
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder